VULVA XƏRÇƏNGİNİN YARANMA SƏBƏBLƏRİ
VULVA XƏRÇƏNGİNİN SİMPTOMLARI
VULVA XƏRÇƏNGİNİN DİAQNOSTİKA METODLARI
VULVA XƏRÇƏNGİNİN MÜALİCƏSİ
Qadınlarda görülən xərçəng növləri arasında yer alan vulva xərçəngi, digər xərçəng növlərində də olduğu kimi erkən diaqnoz qoyulduqda müalicə olunabilir. Qadın genital bölgəsinin xarici səthi vulva adlanır. Vulva, klitoris də
daxil olmaq üzrə üretra və vaginanın xarici hissəsini əhatə edən dəri təbəqəsidir.
Vulva, quruluş etibarı ilə olduqca həssas bir bölgədir. Bu bölgə də bəzən səbəbsiz ağrılar meydana gələbilir hətta xərçəng halları müşahidə olunur. Bir çox qadın həyatlarının bir dövrü boyunca vulva ağrısı ilə qarşı qarşıya qalmışdır. Çoxu zaman adət dönəmlərində və ya cinsi münasibət zamanı ağrı görüləbilməktədir. Vulva ağrıları hərhansı bir səbəb yox ikən də ortaya çıxabilir və aylarca davam edə bilir.
Vulva vücudun digər bölümlərinə görə daha həssasdır. Bir çox qadının adət vaxtında yaşadığı ağrılar normal olaraq qəbul edilərkən, bu zaman xaricində də görülən sıx və şiddətli ağrılar üçün həkimə gedilməsi məsləhətdir.
VULVA XƏRÇƏNGİNİN YARANMA SƏBƏBLƏRİ
Vulva xərçənginin səbəbi hələ tam məlum deil. Vulva xərçəngi də bir çox xərçəng növü kimi, ümumiyyətlə hüceyrələrdəki mutasyonlara bağlı olaraq inkişaf edir.
Xarici genital bölgə olaraq adlandırılan vulvada, şişlərdə ən sıx xarici dodaqlara yerləşməktədir.Vulva xərçənginə səbəb olan amillər tam olaraq bilinməsə də cinsi yolla yoluxan HPV virusunun səbəb olduğu düşünülməktədir. HPV nin cinsi yolla yoluxmasını nəzərə alaraq 11 və 12 yaş arasındakı uşaqlara HPV peyvəndi olunması tövsiyyə olunur.Vulva xərçənginə səbəb olabiləcəyi düşünülən risk faktırlar aşağıdakı kimi sıralanabilir.
- Vulvada kimi dəri xəstəlikləri
VULVA XƏRÇƏNGİNİN SİMPTOMLARI
Vulva xərçəngi özünü ilk mərhələdə bəlli etməsə də ilərləyən zamanda bəzi simptomlarla özünü göstərir.Şiddətli qanama xaricində ilk etbda özünü göstərməyən bu xəstəlik bir neçə il sonar özünü biruzə verir. Vulva xərçəngi, ümumiyyətlə qasıq bölgəsində uzun sürən qaşıntılar və sağalmayan yaralar sonrasında həkimə başvurulmasıyla ortaya çıxar.
Vulva, bədənin xarici bölgəsində olmasına və görüləbilməsinə rəğmən gec diaqnoz qoyulan xərçəng növlərindən biridir.Burada qadınların bədənlərini yaxşı tanıması və özlərini müainə etmələri erkən diaqnoz baxımından önəmlidir.Bədənlərindəki şişlikləri, dəişiklikləri fərq edərək normal olmayan və ya qeyri –adi olan halları fərq edərək bir həkimə başvurmaq olduqca önəmlidir. Vulva xərçənginin simptomları aşağıdakı kimidir.
-Normal olmayan qanamalar
-Xarici cinsiyyət orqanında qaşınma
-Cinsi münasibət zamanı ağrı
VULVA XƏRÇƏNGİNİN DİAQNOSTİKA METODLARI
Vulva xərçəngi diaqnozunda öncəliklə xəstəyə fiziki müainə edilir və xəstə tarixi alınır.Daha sonra həkim tərəfindən biyopsi nümunəsi tələb oluna bilər.Vagina xarici səthindəki zədələnmiş toxumaların biopsy örnəkləri alınaraq incələməyə göndərilir.
Aşkar ediləcək şişlərin böyüklüyü və yayılma vəziyyəti haqqında məlumat sahibi olmaq üçün computer tomoqrafiyası,PET və MR kimi görüntüləmə üsullarıda istənəbilir.Yenə həkimin uyğun görməsi hesabında mesaneye baxılan sistoskopi və qalın bağırsağa baxılan proktoskopi kimi əməliyyatlar aparabilər.Ayrıca taam qan analizi ilə xəstədə HIV və ya HIP olub olmadığ araşdırılır.
VULVA XƏRÇƏNGİNİN MÜALİCƏSİ
Hər xərçəng növündə olduğu kimi vulva xərçənginin müalicəsi də insanın yaşı,halı və xərçəngin mərhələsinə görə dəişiklik göstərir.Vulva xərçəngi cərrahi, radyoterapi və kemoterapi ilə ya da üçünün eyni vaxtda birləşməsi ilə müalicə edilə bilər.
Vulva xərçəngində cərrahi əməliyyat yayıldığı sahəyə və ölçüyə görə dəişilə bilər.Vulva cərrahisi xərçəngin yayılma mərhələsinə görə müəyyən bir bölgənin və ya bütün bölgənin ələ alınmasını əhatə edə bilər.Ümumiyyətlə çox ağır keçməyən bu cərrahi prosesdə xəstə bir neçə gün xəstəxana mühitində dincəldikdən sonra evə buraxılır.
Vulva xərçəngində radyoterapi müalicəsi tək başına ediləbiləcəyi kimi cərrahi prosedur öncəsində və sonrasında da edilir.Cərrahi öncəsində verilən radyoterapi xərçəngin kiçilməsini və əməliyyatın daha asan keçməsini sağlayır.Cərrahi sonrası isə, xərçəngli bölgəyə və ya yayılım göstərən bölgələrə radyoterapi tetbiq olunur.
Kemoterapi dermanlarıda iynə əməliyyatından əvvəl və sonrasında xəstənin vəziyyətini nəzərə alaraq müəyyən dozalar verilir.Ümumilikdə radyoterapi və cərrahi əməliyyatlar tək müalicə olunmayan hallarda istifadə olunur.Eyni zamanda ilk mərhələlərdə aşağı doza kemoterapiylə də müalicə üsulları tətbiq olunur.
